'Draag bovenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijlen van hem die het kwaad zelf is kunt doven.'
Efeziërs 6:16
Dodenherdenking 2017. Met de drie oudste kinderen waren we twee minuten stil, luisterden naar de toespraken op de Dam en keken toe hoe kransen werden gelegd. Later die avond keek ik de film Anthropoid, over de aanslag op nazileider Reinhard Heydrich, in Tsjechië. Enkele jaren geleden had ik HhhH (Himmlers hersenen heten Heydrich) al gelezen. Een fascinerend boek over diezelfde aanslag. In 2007 verscheen een boek over Heydrich, met als ondertitel: 'Het gezicht van het kwaad'. Heydrich was de derde in macht binnen de Nazi-partij en werd gezien als de opvolger van Hitler. Hij was de bedenker van de 'endlösung', de vernietiging van de Joden in de concentratiekampen. Ook had hij op verschrikkelijke wijze huisgehouden in Praag en omstreken. In de eerste week na zijn aanstelling werden circa 5.000 gevangenen doodgeschoten.
Zeven jonge verzetsstrijders worden bij Praag gedropt en slagen er in Heydrich, alias de Blonde Beul, alias De Slager van Praag, in zijn open wagen met een bom te verwonden. Na enkele dagen sterft het gezicht van het kwaad. Zijn sterven betekent een flinke dreun voor de nazi's, maar blijft niet zonder gevolgen. In blinde razernij houden de nazi's verschrikkelijk huis in Tsjechië. Drieduizend mensen worden in vergelding vermoord. Het dorp Lidice werd op de avond na Heydrichs begrafenis uitgemoord en met de grond gelijk gemaakt.
Deze dagen herdenken wij de gebeurtenissen tijdens WO2. Het was een periode waarin het kwaad zijn ware gezicht liet zien. Wij leven nu in vrijheid, maar de strijd is nog niet voorbij. In Efeziërs 6:16 omschrijft Paulus de duivel als 'hem die het kwaad zelf is'. Nog altijd vuurt hij zijn brandende pijlen op ons af. Het bloed van Jezus heeft ons vrijgekocht, maar de strijd blijft. Het zijn weliswaar achterhoedegevechten met een overwonnen vijand, maar daarom niet minder grimmig of levensbedreigend.
Heydrich werd gedood. Evenzo werd de kop van de slang afgehakt. Het gezicht van het kwaad en 'hij die het kwaad zelf is', zijn overwonnen. Maar blijf wakker. En laten wij in dagen van vrijheid de waarden niet verspelen waar anderen met hun bloed voor hebben betaald.